Choroba zwana przez wielu koniarzy poświąteczną, występuje w literaturze pod nazwą miopatii przeciążeniowej, mioglobinurii porażennej czy mięśniochwatu. Jej potoczne miano związane jest z momentem najczęstszego występowania objawów – zwykle pojawiają się u koni, które dzień wolny od pracy spędziły w stajni, a kolejnego dnia podczas treningu ujawniły objawy choroby mięśni. Miopatia przeciążeniowa pojawia się równie często po ekstremalnym wysiłku, np. podczas zawodów sportowych.
Jakie konie chorują najczęściej?
Dawniej mięśniochwat występował powszechnie u koni zimnokrwistych, głównie ze względu na ich wykorzystywanie do prac polowych i transportu. Choroba ta może wystąpić u koni wszystkich ras, przy czym obecnie najczęściej spotyka się ją u kłusaków i koni wyścigowych, ze względu na ogromne obciążenia treningowe, jakim są one poddawane.
Rasami predysponowanymi do nawracającej formy miopatii przeciążeniowej wywołanej zaburzeniami metabolicznymi (choroba spichrzeniowa polisacharydów – PSSM) są m.in. AQH (American Quarter Horse), APH (American Paint Horse), appaloosa, oraz konie zimnokrwiste - w tym belgijskie konie zimnokrwiste, perszerony.
Przyczyny choroby
zaburzenie regulacji transportu wapnia do komórek mięśniowych
obrzęk wewnątrzkomórkowy komórek mięśniowych prowadzi do śmierci komórek i uwalniania z nich barwnika – mioglobiny
mioglobina przedostaje się do krwi i jest wydalana przez nerki, co może prowadzić do ich uszkodzenia
obrzęk komórek mięśniowych prowadzi do napięcia powięzi i silnego bólu
w formie PSSM dochodzi do nieprawidłowego nagromadzenia polisacharydów w komórkach mięśniowych, na skutek nadmiernej syntezy glikogenu
Objawy kliniczne
w postaci łagodnej choroby:
objawy występują 5-10 minut po ropoczęciu treningu
niepokój
objawy łagodnej kolki
oddawanie słomkowo-żółtego moczu
sztywny chód z wygiętym grzbietem
w postaci umiarkowanej
ujawnia się zwykle 20-30 minut po rozpoczęciu pracy
koń zwalnia tempo ruchu
sztywny chód
odmowa ruchu naprzód
umiarkowane pocenie się
napięte i bolesne mięśnie zadu
mocz jest słomkowo-żółty
w postaci ciężkiej (mioglobinurii porażennej)
zwykle objawy występują 30 minut po rozpoczęciu lekkiej pracy
ta postać choroby może wystąpić po ciężkim porodzie
niepokój, „bojaźliwość”
nagła odmowa ruchu naprzód
trudności w poruszaniu tylnych kończyn
objawy kolkowe
mocz koloru kawy
napięte i bolesne mięśnie grzbietu i zadu
silne poty
wzrost temperatury wewnętrznej ciała
czerwone błony śluzowe
przyspieszony oddech i tętno
brak perystaltyki jelit
Co robić gdy podejrzewamy wystąpienie mięśniochwatu u naszego konia:
zapewnić koniowi spokojne miejsce i odpoczynek
nakryć konia derką
przeciwwskazany jest transport chorego zwierzęcia
obserwować, czy zwierzę oddaje mocz i jakiej barwy, ewentualnie spróbować pobrać jego próbkę czekając na przyjazd lekarza
w przypadku wątpliwości co do stanu zdrowia naszego konia - bezzwłocznie wezwać lekarza weterynarii
Konia, u którego podejrzewamy wystąpienie mięśniochwatu warto okryć derką, fot. foter.com
Zapobieganie
Mięśniochwat to choroba bardzo poważna, w przypadku której świetnie sprawdza się przysłowie "lepiej zapobiegać niż leczyć". Co więcej zbagatelizowanie jej objawów może spowodować gwałtowne pogorszenie się stanu zdrowia konia.
Jak możemy zminimalizować ryzyko wystąpienia tej groźnej choroby?
konie, które mają przerwę w pracy powinny otrzymać mniejszą dawkę paszy
w dniu wolnym od pracy koń nie powinien pozostawać w boksie, ale mieć zapewniony ruch na padoku lub w karuzeli
konie po przebytej chorobie należy karmić paszami bogatymi w tłuszcze, a ubogimi w węglowodany
u koni z nawracającą miopatią wywołaną obciążeniem treningowym stosuje się czasem przed pracą środki farmakologiczne zmniejszające ryzyko wystąpienia choroby
Autorką artykułu jest
lek.wet. Aleksandra Falkowska, absolwentka
Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, która swoje doświadczenie zdobywała w Niemczech m.in.
w Gestuet Lewitz i w Tierklinik Grossmoor.
Obecnie prowadzi własny gabinet weterynaryjny - Kopytko Vet
