Koń z uwagi na swoją wartość rynkową może być przedmiotem zajęcia komorniczego i zostać sprzedany w toku egzekucji. Najsłynniejszy przypadek dotyczył gwiazdy światowego ujeżdżenia - ogiera Uthopia, który został zlicytowany z uwagi na problemy finansowe jego właścicieli.
Przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące egzekucji z ruchomości stosuje się odpowiednio do egzekucji ze zwierząt, jeżeli nie jest to sprzeczne z przepisami dotyczącymi ochrony zwierząt. Zgodnie z ustawą o ochronie zwierząt z dnia 21 sierpnia 1997 r. zwierzę nie jest rzeczą, tylko istotą żyjącą, zdolną do odczuwania cierpienia, która powinna mieć zapewnioną ochronę i opiekę przez człowieka oraz być traktowana z poszanowaniem.
W konsekwencji, komornik dokonując zajęcia powinien mieć na uwadze konieczność spełnienia wymogów dotyczących m.in. warunków przebywania zwierząt. Zajęty koń pozostaje we władaniu dłużnika lub osoby trzeciej, chyba, że z ważnych przyczyn komornik ustanowi dozór dla innej osoby.
Osoba sprawująca opiekę nad zwierzętami w toku egzekucji powinna przechowywać je z taką starannością, aby nie straciły na wartości, jest zobowiązany do humanitarnego ich traktowania oraz do zapewnienia im odpowiednich pomieszczeń i warunków bytowania.
Sposób zajęcia i jego skutki prawne
Zajęcie zwierząt odbywa się przez wpisanie ich do protokołu zajęcia. Jeżeli zwierzęta posiadają dodatkowe oznaczenie (np. specjalny numer), powinno ono być również uwidocznione w protokole.
Komornik może zająć konie dłużnika będące zarówno w jego władaniu, jak i we władaniu wierzyciela, który do nich skierował egzekucję. Co do zasady, konie stanowiące własność dłużnika będące we władaniu osoby trzeciej można zająć tylko wówczas, gdy osoba ta zgadza się na ich zajęcie albo przyznaje, że stanowią one własność dłużnika.
Jako, że komornik z technicznego punktu nie jest w stanie umieścić informacji o zajęciu konia na samym zwierzęciu, będzie zmuszony ujawnić jego zajęcie w inny sposób np. poprzez umieszczenie odpowiedniej informacji o zajęciu na boksie konia.
Zajęcie komornicze ma ten skutek, że rozporządzenie zwierzęciem w jakikolwiek sposób dokonane po zajęciu nie ma wpływu na dalszy bieg postępowania egzekucyjnego i może być ono prowadzone również przeciwko kolejnemu nabywcy konia. Z tego względu, bardzo ważne jest upewnienie się przy zakupie konia, czy nie stanowi on przedmiotu zajęcia komorniczego.
Oszacowanie wartości konia
Co do zasady podczas zajęcia komornik oznacza wartość zajętych zwierząt i umieszcza ją w protokole zajęcia. Zdarza się, że wartość konia jest znacząco zaniżona, co wynika z braku specjalistycznej wiedzy komornika w tej kwestii, dlatego warto zawsze zwrócić uwagę, że komornik może w celu oszacowania wartości konia wezwać biegłego. Wierzyciel lub dłużnik mogą również kwestionować oszacowaną wartość konia, w tym celu wnosi się skargę na oszacowanie komornika.
Co się dzieje z koniem po zajęciu?
W zależności od okoliczności sprawy, komornik może sprzedać konia w drodze licytacji albo poprzez sprzedaż z wolnej ręki. Licytacja odbywa się publicznie. Należy podkreślić, że ani dłużnik ani członkowie jego rodziny (małżonkowie, dzieci, rodzice i rodzeństwo) nie mogą w niej uczestniczyć. Podczas licytacji komornik udziela przybicia osobie ofiarującej najwyższą cenę za konia, jeżeli nikt z licytantów nie zaoferował wyższej ceny (po trzykrotnym wezwaniu). Z chwilą przybicia dochodzi do sprzedaży zwierzęcia.
Z kolei sprzedaż z wolnej ręki (czyli bezpośrednio po zajęciu) może nastąpić m.in. w przypadku gdy sprawowanie dozoru nad zajętymi końmi lub ich przechowywanie powodowałoby nadmierne koszty i/lub dłużnik odmówił zgody na przyjęcie koni pod dozór.
Kiedy koń nie podlega zajęciu?
Nie podlegają zajęciu zwierzęta wymienione w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 maja 1996 r. w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji sądowej. Zgodnie z brzmieniem tego rozporządzenia, w razie skierowania egzekucji sądowej przeciwko rolnikowi, który prowadzi gospodarstwo rolne, egzekucji nie podlegają m.in.: jeden koń z uprzężą, a w razie braku konia - jeden źrebak, jak również zwierzęta gospodarskie w połowie okresu ciąży i w okresie odchowu potomstwa oraz potomstwo w okresie: źrebaki do 5 miesięcy.
Autorką artykułu jest:
Agnieszka Cwajna, radca prawny z wieloletnim doświadczeniem i znajomością branży jeździeckiej.
Wspólnie z aplikantką adwokacką Anitą Garnuszek prowadzą stronę poświęconą tematyce prawnej związanej z jeździectwem Lexhippica.pl
