Zapraszamy do naszego wirtualnego spaceru po malowniczej Stadninie Koni Lipica. Tym razem chcielibyśmy przybliżyć Hiszpańską Szkołę Jazdy w Wiedniu – miejsce nierozerwalnie związane z końmi lipicańskimi i prawdziwą perłę w koronie austriackiego dziedzictwa kulturalnego.
HISTORIA
Historia Hiszpańskiej Szkoły Jazdy w Wiedniu rozpoczyna się w 1565 r., kiedy to powstał maneż Ross-Thumblplatz. Niestety nie posiadał on zadaszenia, co znacznie utrudniało treningi w trakcie niekorzystnej pogody. W 1580 r. w Lipicy powołano do życia stadninę koni – jej zadaniem było m.in. dostarczanie koni do wiedeńskiej szkoły.
Ponad 100 lat później, w roku 1683, do użytku oddano halę, która niestety uległa zniszczeniu podczas najazdu tureckiego. W pierwszej połowie XVIII w. budynek hali został odbudowany i w niezmienionej formie przetrwał do dziś. Autorem projektu był Josef Emanuel Fischer von Erlach. Ostateczny swój kształt szkoła przyjęła w pierwszych latach XIX w. Pod koniec tego stulecia spisano także oficjalne wytyczne dotyczące sposbu prowadzenia treningu i zasad ujeżdżenia panujących w Hiszpańskiej Szkole.
Początek XX w., z oczywistych względów, nie był łatwym okresem dla wielu jednostek związanych z hodowlą koni. Po I wojnie światowej dostarczycielem koni stała się styryjska Stadnina Koni Piber. W latach 1939-1964 funkcję zwierzchnika pełnił Alois Podhajsky – medalista IO z Berlina, doskonały jeździec, trener i znawca koni. Po zakończeniu II wojny światowej szkoła została ewakuowana do miejscowości St Martin – do Wiednia powróciła dopiero w 1955 r. Hiszpańska Szkoła Jazdy w Wiedniu do dziś kultywuje tradycyjny sposób treningu koni, a dzięki występom dla publiczności jest znana na całym świecie.
W 2015 roku Hiszpańska Szkoła Jazdy w Wiedniu obchodziła swoje 450-lecie. Uroczystości jubileuszowe odbyły się latem – 26 czerwca zorganizowano uroczystą galę. W jej trakcie jeźdźcy i konie wystąpią w centralnym punkcie Wiednia na Heldenplatz.
KONIE
Istnienie Hiszpańskiej Szkoły Jazdy w Wiedniu nie byloby oczywiście możliwe bez koni. Początkowo wykorzystywano konie iberyjskie (którym wiedeńska szkoła zawdzięcza część swojej nazwy), a później lipicańskie, które do dziś są nierozerwalnie związane z tym miejscem. Są to zwierzęta średniego kalibru – niewysokie, ale dość masywne cechujące się łagodnym charakterem i dużą chęcią do współpracy z człowiekiem. Więcej o historii tej niezwykłej rasy pisaliśmy w artykule poświęconym Stadninie Koni w Lipicy.
Warto jeszcze dodać, że treningowi są poddawane jedynie ogiery. Lipicanery trafiają do Wiednia ze Stadniny Koni Piber (Austria) w wieku około 4 lat. Dziś stajnie wiedeńskiej szkoły mogą pomieścić około 70 koni.
TRENING KONI
Trening koni w Hiszpańskiej Szkole Jazdy w Wiedniu przebiega w kilku etapach i jest oparty na zasadach klasycznej szkoły. Młode ogiery są trenowane podobnie jak konie innych ras wierzchowych – jeźdźcy pracują nad podstawami takimi jak posłuszeństwo, podporządkowanie woli jeźdźca, uczą także prawidłowej reakcji na pomoce.
Trening w wiedeńskiej szkole jazdy można podzielić na 3 etapy:
Cały trening i przygotowanie młodego ogiera do udziału w klasycznym kadrylu zajmuje ok. 6 lat. Część szczególnie uzdolnionych koni jest przygotowywana jeszcze do tzw. Schools above the Ground (dosłownie Szkoła nad Ziemią) - do jej elementów należą takie figury jak krupada, kapriola i lewada.
Trening jeźdźców
Jasne zasady treningu wypracowano nie tylko w odniesieniu do koni, ale przede wszystkim wobec jeźdźców. Pełne szkolenie jeźdźca może trwać nawet 12 lat! Przez setki lat prawo do treningu w Hiszpańskiej Szkole Jazdy w Wiedniu było przywilejem mężczyzn – 9 września 2008 roku do szkoły przyjęto po raz pierwszy dwie kobiety.
Zależnie od indywidualnego talentu przez okres pierwszych 4-6 lat kadeci (eleve) szkolą się pod czujnym okiem Mistrza (Stable Master). W tym czasie nie tylko doskonalą swoje umiejętności jeździeckie (dosiadając tylko doświadczonych ogierów), ale również uczą się jak prawidłowo dbać o konie, o sprzęt jeździecki – w stajniach wiedeńskiej szkoły panuje absolutny porządek. Jeźdźcy, którzy w tym okresie zdobędą wymagane umiejętności mają szansę na awans na tzw. jeźdźca-asystenta.
Do obowiązków jeźdźca-asystenta należy m.in. trening młodych ogierów i dalsza praca nad samym sobą. Jeździec na tym etapie wyszkolenia może występować w słynnych kadrylach. Trening w Hiszpańskiej Szkole Jazdy jest na tyle wymagający, że pełne szkolenie kończy z powodzeniem niewielu jeźdźców.
Jakie wymagania trzeba spełnić, aby zostać kadetem?
Do 2016 roku Hiszpańska Szkoła Jazdy w Wiedniu nie będzie organizowała naborów nowych kadetów.
Zwiedzanie
Jak i kiedy zwiedzać Hiszpańską Szkołę Jazdy w Wiedniu? Obiekt jest otwarty dla gości 7 dni w tygodniu, poza lutym, kiedy turyści mogą zwiedzać szkołę od wtorku do niedzieli. Centrum informacji turystycznej jest usytuowane na Michaelerplatz 1.
Hiszpańską Szkołę Jazdy w Wiedniu można zwiedzać także wirtualnie – za pośrednictwem oficjalnej strony internetowej.