W wieku 34 lat na wiecznie zielone pastwiska pogalopował Monogramm (Negatraz – Monogramma/Knippel), ogier który „zdarza się raz na 50 lat”. Choć urodził się w Stanach Zjednoczonych, wywarł ogromny wpływ na polską hodowlę. Oto wspomnienie tego legendarnego konia, który na zawsze zmienił SK Michałów.
Monogramm przyszedł na świat 23 kwietnia 1985 r. w stadninie Patterson Arabians (mieści się w miejscowości Sisters w stanie Oregon). Jego ojciec Negatraz (Bask – Negotka/Negatiw) był synem „objawienia Ameryki”, czyli urodzonego w Polsce Baska (Witraż – Bałałajka/Amurath Sahib), który jest przodkiem ok. 25% wszystkich arabów w Stanach Zjednoczonych. Bask pojawił się w USA dzięki Ignacemu Jaworowskiemu, hodowcy i dyrektorowi SK Michałów w latach 1953-1997 – to właśnie on wyruszył w rejs z 20 polskimi końmi (podróż okazała się koszmarem, przeżyły tylko 4 konie, w tym Bask). Wspaniały i urodzony już w USA Negatraz był dumą Polaka, dowodem na to, że jego walka jednak nie zakończyła się sromotną klęską. Kay i Richard Pattersonowie szukali odpowiedniej klaczy dla tego ogiera, ostatecznie wybór padł na Monogrammę (Knippel – Monopolia/Priboj), którą kupili za 250 tys. dolarów. Jej babką była urodzona w Janowie Mammona (Ofir – Krucica/Farys II) – w 1939 r. klacz została skradziona i wywieziona w głąb Rosji. Monogramm był pierwszym źrebięciem Negatraza i Monogrammy, a jako roczniak trafił do stadniny Bishop Lane Arabians.
Meredith i Bill Bishopowie byli zachwyceni nowym nabytkiem. Monogramm dorastał, zaczął otrzymywać nagrody i tytuły, m.in.: Reserve Champion Stallion (Santa Barbara Spring Show 1987 r.), US National Reserve Champion Futurity Colt (1988 r.), Pacific Coast Champion Stallion, Regional Champion Stallion, Scottsdale Top Ten Stallion, Buckeye Top Eight Stallion, U.S. Top Ten Stallion (1990 r.). Do 1991 r. w samych Stanach Zjednoczonych pozostawił po sobie aż 89 źrebiąt. Doceniano jego harmonijną budowę i wspaniały ruch, a gdy Jaworowski zobaczył go na własne oczy podczas pokazu w Scottsdale, szybko zrozumiał, że musi sprowadzić go do Polski. Załatwienie zgody nie było proste, bowiem Bishopowie nie zamierzali rozstawać się z koniem, a co więcej nie mieli ochoty na żadne spotkania w tej sprawie. Przełomem okazała się interwencja amerykańskich przyjaciół Jaworskiego i Izabelli Pawelec-Zawadzkiej (pożegnanie Pierwszej Damy polskiej hodowli koni czystej krwi arabskiej: TUTAJ) – do rozmów doprowadzili Tomasz Skotnicki i Dale Sause z Maplewood Arabians.
Monogramm przybył do SK Michałów w 1993 r. i został do końca sezonu w 1994 r. W późniejszych latach (1995–1997) używano jego mrożonego nasienia, a cały ten okres nazwano „epoką Monogramma”. Łącznie zostawił po sobie 112 potomków: 54 ogiery i 58 klaczy, zwanych pieszczotliwie „monogrammkami”. Jego córki niemal kolekcjonowały wszelkie możliwe tytuły hodowlane, a najlepszym przykładem jest Kwestura (Monogramm – Kwesta/Pesennik), którą w 2008 r. na aukcji Pride of Poland zakupiono za ponad 1 mln euro (o jej podwójnej Platynie pisaliśmy TUTAJ). Hodowcy z różnych zakątków świata doskonale wiedzą o tym, że potomstwo Monogramma jest niezwykłe. Inne znane „monogrammki” to m.in.: Zagrobla (Monogramm – Zguba/Enrilo), Fallada (Monogramm – Fanaberia/Probat), Elandra (Monogramm – Erlanda/Eukaliptus), Emmona (Monogramm – Emilda/Pamir) czy Georgia (Monnogram - Gizela/Palas). Nie można nie wymienić też jednych z najlepszych ogierów np. niezwyciężonego ogiera Ekstern (Monogramm – Ernestyna/Piechur) czy wspaniałego Gangesa (Monogramm – Garonna/Fanatyk).
W samych Stanach Zjednoczonych pozostawił po sobie 227 sztuk potomstwa, które sprawdzało się nie tylko w pokazach, ale również w pracy pod siodłem. Po likwidacji stadniny Bishopów kasztanowaty Monogramm (Negatraz – Monogramma/Knippel) spędzał spokojne i szczęśliwe lata na farmie ich córki. Przeżył wspaniałe 34 lata, na wieczne pastwiska pogalopował 17 stycznia 2019 r.
Jego odejście to symboliczne zamknięcie pewnej epoki i wielka strata dla właścicieli oraz wszystkich miłośników koni czystej krwi arabskiej.
