Dokładnie 48 lat temu na świat przyszedł znakomity koń wyścigowy – Secretariat (Bold Ruler – Somethinroyal/Princequillo). Ten piękny ogier pełnej krwi angielskiej, nazywany Big Redem, urodził się 30 marca 1970 r. w Meadow Stud, a jego właścicielką była Helen Chenery. Howard Gentry (menedżer stadniny) tak to opisał: „Był idealnym źrebakiem. Najdoskonalszym ze wszystkich, jakie się tu narodziły”. I tak zaczęła się historia tego niezwykłego konia, którego podziwiał cały świat.
Rodowód
Ojcem Secretariata był Bold Ruler (Nasrullah – Miss Disco/Discovery), wielokrotnie nagradzany koń wyścigowy, w 1957 r. ogłoszony Koniem Roku, a także czołowy i uznany reproduktor w USA w latach 1963-1973. Jego imię widnieje w drzewach genealogicznych dużej ilości wspaniałych koni, które współcześnie osiągają wiele sukcesów – wystarczy wymienić np. ogiera California Chrome (Lucky Pulpit – Love the Chase/Not For Love). Matka, Somethingroyal (Princequillo – Imperatrice/Caruso), łącznie urodziła 18 źrebiąt, z czego większość wyrosła na doskonałe i doceniane konie wyścigowe (15 z nich startowało, a 11 wygrywało). W 1973 r. ogłoszono ją Klaczą Roku Stanu Kentucky. Padła 10 lat później, w wieku 31 lat. Takie połączenie sprawiło, że już wkrótce o tym urodziwym kasztanie miał mówić cały świat.
Kariera sportowa
Secretariat wyrósł na potężnego konia (mierzył aż 168 cm!) – jego klatka piersiowa była tak duża, że wszystkie popręgi musiały być wykonywane na zamówienie. Tylne kończyny były doskonale umięśnione, zad bardzo mocny, dzięki czemu mógł osiągać zawrotne prędkości.
Zadebiutował w 1972 roku na zawodach Aqueduct Racetrack, gdzie zajął 4. miejsce. W tym samym okresie niestety poczuł również gorzki smak porażki – na wyścigach Champagne Stakes był pierwszy na mecie, lecz został zdyskwalifikowany. Mimo wszystko, lata 1972-1973 to tak naprawdę pasmo sukcesów. Secretariat zasłynął z bicia rekordów (np. na Gotham Stakes, Marlboro Cup), a jego rekordowa wygrana na Belmont Stakes do dziś jest uważana za wyścig wszech czasów. W wieku 3 lat wygrał Triple Crown i tu również, we wszystkich trzech wyścigach, ustanowił rekordy szybkości (Kentucky Derby, Preakness Stakes, Belmont Stakes).
Nagrody, sława i upamiętnienie
5 razy zdobył Eclipse Awards, w tym aż dwukrotnie odznaczenie Konia Roku. Znalazł się również na 2. miejscu listy 100 najlepszych amerykańskich koni wyścigowych XX wieku. W okresie oszałamiających zwycięstw Secretariat był narodowym celebrytą. Fani masowo pisali do niego listy, przez co koniecznie było zatrudnienie sekretarza. Koń nie ignorował wyrazów uwielbienia – chętnie pozował do zdjęć i robił to znakomicie.
W czerwcu 1973 r. pojawił się aż na trzech okładkach czasopism („Time”, „Sports Ilustrated”, „Newsweek”), a rok później wyrzeźbiony Secretariat znalazł się w National Museum of Racing (Narodowym Muzeum Wyścigów). Upływ czasu nie wpływa negatywnie na sławę Secretariata – w 2010 r. swoją premierę miał film „Niezwyciężony Secretariat” (o filmie pisaliśmy TUTAJ). Nadzwyczajność konia doceniła również firma Breyer, która wyprodukowała pamiątkową figurkę ogiera.
Ocenia się, że Big Red zostawił po sobie 663 źrebięta. Niestety ani jedno z nich nie okazało się lepsze od ojca, co nie zmieniło faktu, że były wśród nich osiągające doskonałe wyniki konie, np. Kingston Rule (Melbourne Cup rekord do dziś niepobity), Lady's Secret (BC Distaff, Koń Roku 1986), General Assembly (rekordzista Travers Stakes) czy Risen Star (Preakness Stakes, Belmont Stakes).
Jesienią 1989 roku Secretariat poważnie zachorował na ochwat. Intensywne leczenie trwało miesiąc, jednak nie przyniosło oczekiwanego skutku i 4 października weterynarze podjęli trudną decyzję o uśpieniu konia. Wykonana na Uniwersytecie Stanu Kentucky sekcja zwłok Big Reda wykazała, że posiadał idealne i bez wad, ale niebywałe wielkie serce (trzy razy większe niż przeciętny koń!). Dla upamiętnienia tego niesamowitego ogiera pochowano go w całości (a nie jak przypadku innych koni, gdzie chowa się jedynie głowę, kopyta i serce – jako symbole: inteligencji, siły i dzielności) w Claiborne Farm w Kentucky.
Seth Hancock z Claiborne Farm powiedział kiedyś: „Chcesz wiedzieć, kim byłby Secretariat jako człowiek? Wyobraź sobie najwspanialszego sportowca na świecie. Najdoskonalszego. Nadaj mu idealny wzrost – 190 cm. Spraw, by był inteligentny i miły. No i najważniejsze, niech będzie przystojnym gościem, który zgarnia wszystkie nagrody. On był tym wszystkim jako koń”.
